piątek, 24 maja 2013

STANISŁAW MONIUSZKO







HALKA

Stanisław Moniuszko urodził się 5.V.1819 w Ubielu k. Mińska. Zmarł w Warszawie 4.VI.1972.W młodości muzyki uczyła go matka ,a od 1827 (w Warszawie) A.Freyer. Gdy powrócił do Mińska uczył się u D.Stefanowicza. W 1837 udał się do Berlina na dalsze studia, które podjął w Singakademie u C.Rungenhagena. W 1839 skomponował Kwartet smyczkowy, Mszę i muzykę do komedii A.Fredry Nocleg w Apeninach. W tym samym roku ukazały się drukiem pierwsze pieśni do słów A.Mickiewicza. W 1840 został organistą w kościele św.Jana w Wilnie, a póżniej dyrygentem w teatrze wileńskim. W roku 1842 zaczął pracę nad Spiewnikiem domowym. Latem 1846 odwiedził Warszawę, gdzie otrzymał od W.Wolskiego libretto Halki; tu też wystawił swoją operetkę pt: Loteria. Pierwszą dwuaktową wersję Halki ukończył Moniuszko w 1847, a wystawił na estradzie 1.I.1848. W 1849 w Petersburgu wystawione zostały utwory Bajka(uwertura fantastyczna) i Milda(kantata). Gdy w 1857 otrzymał wiadomość, że opera w Warszawie planuje wystawić Halkę, dokonał w pierwotnej wersji paru zmian i rozszerzył ją do czterech aktów. W nowej wersji została ona wykonana 1.I.1859, odnosząc wielki sukces. Rok 1858 to okres intensywnej pracy twórczej. Ukazały się wtedy opery Flis, Hrabina i Verbum nobile. W 1862 ukazały się w Paryżu 34 pieśni Moniuszki pt: Echo de Pologne. Przed powstaniem styczniowym wyraził swój patriotyzm poprzez udział w wielu manifestacjach. Wydał też wtedy Śpiewnik domowy w kilku zeszytach. Ponieważ premiera Strasznego dworu stała sie demonstracją polityczną cenzura zawiesiła dalsze jej przedstawianie. W 1865 tj. w drugą rocznicę powstania Moniuszko wystawił kantatę Widma wg. II części Dziadów. W 1869 wystawił operę Paria. Jego pogrzeb w 1972 stał się manifestacją narodu. Moniuszko jest najwybitniejszym po Chopinie przedstawicielem stylu narodowego w muzyce polskiej, a także założycielem opery narodowej.


HENRYK WIENIAWSKI






KUJAWIAK


Henryk Wieniawski (1835-1880)- skrzypek i kompozytor. Gry na skrzypcach uczył się u Jana Hornziela i Stanisława Serwaczyńskiego. W wieku 8 lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach u Massarta w Konserwatorium w Paryżu, tamże kontynuował studia kompozycji u Colleta. Studia skończył nadzwyczaj szybko, z wyróżnieniem. Koncertował na całym świecie. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych skrzypków drugiej połowy XIX wieku. W jego kompozycjach można zauważyć zarówno niezwykłą wirtuozerię, jak i liryzm. Był profesorem konserwatorium w Petersburgu i Brukseli. Od 1935 roku odbywa się co 5 lat Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego, promujący młodych skrzypków. W Poznaniu działa Towarzystwo Muzyczne im Henryka Wieniawskiego.

Żyjący w XIX wieku Henryk Wieniawski uznawany jest za jednego z najwybitniejszych wirtuozów skrzypiec swej epoki. Koncertował ze swoim bratem Józefem, pianistą, w większości krajów europejskich i w Stanach Zjednoczonych, wszędzie odnosząc ogromne sukcesy. Swoje mistrzostwo w grze na skrzypcach przelewał też na papier, owocem czego jest wiele niezwykle wirtuozowskich, popisowych utworów, takich jak prezentowane na niniejszej płycie.

Do najbardziej znanych dzieł Wieniawskiego należą jego dwa koncerty skrzypcowe. Na omawianej płycie firmy Olympia znalazł się "II Koncert skrzypcowy d-moll" dedykowany słynnemu hiszpańskiemu skrzypkowi Pablo Sarasatemu. Równie znany jest "Polonez koncertowy d-moll", dedykowany Karolowi Lipińskiemu innemu wybitnemu polskiemu skrzypkowi, znanemu przede wszystkim ze słynnego turnieju z Paganinim, po którym uznano Polaka za równego Włochowi pod względem mistrzostwa gry. "Scherzo-Tarantella" wymaga nie tylko niezwykłej biegłości technicznej, czy nawet brawury w pokonywaniu technicznych problemów, ale i wrażliwości na liryzm, jakim przenikniętych jest wiele fragmentów tej kompozycji. Etiudy-kaprysy tworzące "L'Ecole Moderne" to prawdziwa antologia najbardziej wyszukanych i skomplikowanych środków wiolinistyki.

Utwory Wieniawskiego zarejestrowane na płycie firmy Olympia nagrali najwybitniejsi polscy wirtuozi skrzypiec starszej już dzisiaj generacji: Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jakowicz, Michał Grabarczyk oraz pierwsza dama polskiej wiolinistyki- Wanda Wiłkomirska.

wtorek, 23 kwietnia 2013

Poznajemy postać wielkiego kompozytora.






ETIUDA REWOLUCYJNA

Fryderyk Franciszek Chopin, ur. 1 marca 1810 w Żelazowej Woli, zm. 17 października 1849 w Paryżu. Najwybitniejszy polski kompozytor a także wybitny pianista. Czołowy przedstawiciel muzyki okresu romantyzmu. Nazywany jest poetą fortepianu. U źródeł jego twórczości leżała wielka wrażliwość oraz umiejętność czerpania wzorców wprost z polskiej muzyki ludowej.


F. Chopin wywodzi się z majątku hrabiostwa Skarbków, gdzie jego ojciec, Mikołaj Chopin, z pochodzenia francuz, mieszkał i pracował jako guwerner. Matka, Justyna z Krzyżanowskich, pochodząca z Kujaw była osobą bardzo muzykalną - grała na fortepianie i śpiewała. Stała się pierwszą nauczycielką muzyki dla małego Fryderyka.
W wieku sześciu lat chłopiec rozpoczął naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego. Z starszą siostrą Ludwiką Fryderyk muzykował w domu grając na cztery ręce. Pierwszą próbą kompozytorską małego Fryderyka był Polonez B-dur napisany ręką ojca. Okres nauki u Wojciecha Żywnego to także początek występów publicznych małego Chopina. Grywał on w salonach arystokracji warszawskiej i brał udział w koncertach dobroczynnych.
Fryderyk Chopin jako szesnastoletni młodzieniec rozpoczął studia w zakresie teorii kompozycji u Józefa Elsnera w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki. Ogromny wpływ na rozwijanie jego talentu było obcowanie z pieśniami i tańcami ludowymi Mazowsza, Kujaw, Wielkopolski i Lubelszczyzny. W 1826 roku odbył swoją pierwszą zagraniczną podróż do Berlina, a wkrótce także do Wiednia oraz do Drezna i Pragi. Wieku dziewiętnastu lat ukończył studnia u J. Elsnera.
W październiku 1830 roku Fryderyk ostatni raz wystąpił przed publicznością warszawską. 2 Listopada 1830 roku opuścił Warszawę na zawsze, udając się najpierw do Drezna, następnie do Wiednia, Salzburga, Monachium i Stuttgartu. We wrześniu 1831 roku przybył do Paryża, gdzie osiadł na stałe.
W pierwszych latach w Paryżu Chopin rozwijał swoją ożywioną działalność koncertową. Wykonywał własne utwory utrwalając tym swoją pozycję kompozytora i pianisty. Chopin skoncentrował się głównie na twórczości kompozytorskiej. Swoje dzieła wydawał u wydawców francuskich, niemieckich i angielskich. Jego głównym źródłem utrzymania była działalność dydaktyczna. Miał bardzo wielu uczniów, a wśród nich, oprócz amatorów, także grupę profesjonalnie kształcących się pianistów.
Był człowiekiem bardzo towarzyskim. Łączyły go przyjazne kontakty z m.in. Franciszkiem Lisztem, Vincenzo Bellinim, Gioacchino Rossinim i Feliksem Mendelssohnem, jak i z wydawcami, krytykami oraz całą polską emigracją.
W 1836 roku poznał pisarkę George Sand, która stała się jego życiową partnerką, mającą znaczący wpływ na życie kompozytora. Razem podróżowali, zawitali wspólnie na Majorkę, do Marsylii i Genui.
Od 1839 roku stan zdrowia chorego na gruźlicę Chopina pogarszał się. W 1848 roku odbył ostatnią podróż koncertową po Anglii i Szkocji, dając 16 listopada ostatni publiczny koncert w Londynie, po którym ciężko zaniemógł. Po powrocie do Paryża, nie odzyskał już zdrowia. Zmarł 17 października 1849 roku w mieszkaniu przy placu Vendome 12. Pochowany został na Paryskim cmentarzu Pere Lachaise. Serce Chopina znajduje się w Warszawie, w Kościele św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu.

Choć Fryderyk Chopin zaliczany jest do epoki romantyzmu, sam nie cierpiał romantyzmu, powszechnie rozumianego jak to proponowali Hector Berlioz, Franciszek Liszt, Beethoven, Richard Wagner, czy choćby Piotr Czajkowski.
Za geniuszy muzyki uważał tylko Mozarta i Bacha. W akcie umiłowania Mozarta napisał "Wariacje B-dur", Bacha – Fugę a-moll. Jego jedynym ukłonem w stronę epoki romantyzmu były ballady F-dur i g-moll, skomponowane wedle samego kompozytora na temat "Jeziora Świteź" i "Świtezianki" Mickiewicza. Od początku komponowania Chopina inspirowały wyłącznie tematy polskie. Szczególnie zajmowały go polskie tańce ludowe – mazurki, oberki, polonezy i kujawiaki, których elementy zawarł w słynnych Polonezach i Mazurkach.
Jego dorobek kompozytorski to m.in.:
- 57 mazurków,
- 16 polonezów,
- 19 walców,
- 19 nokturnów,
- 4 ballady,
- 4 scherza,
- 3 sonaty fortepianowe i jedna na fortepian i wiolonczele,
- 26 preludiów,
- 27 etiud,
- 4 impromptus,
- 2 koncerty,
- 4 inne utwory na fortepian z orkiestrą,
- 17 pieśni,
- 2 utwory na wiolonczele i fortepian, trio fortepianowe,
- inne utwory fortepianowe (ronda, wariacje, marsze), kilka utworów na 4 ręce,
- utwory pojedyncze: „Fantazja”, „Barkarola”, „Berceuse”, „Tarantela”, „Bolero”.